Temel İlk Yardım Bilgileri

İlk Yardım Nedir?

• İlk yardım, profesyonel sağlık ekipleri gelene kadar yapılan temel ve geçici müdahalelerdir.
• Hayati tehlikeyi ortadan kaldırmak, durumun kötüleşmesini önlemek ve iyileşmeyi kolaylaştırmak amacıyla yapılır.

İlk Yardımın Önemi

• Hayati tehlike durumlarında hızlı ve doğru müdahale ile hayat kurtarır.
• Erken müdahale, organlara zarar gelmesini önler.
• Yaralıya psikolojik destek sağlar.
• Toplumda güvenliği ve bilinç düzeyini artırır.

İlk Yardımın Yasal Sorumlulukları

• Eğitim Zorunluluğu:
  • Resmi bir eğitim almış ve sertifikaya sahip kişiler ilk yardım yapabilir.
  • Eğitimsiz kişiler temel müdahalelerle sınırlı kalmalıdır.
• Hatalı Müdahale:
  • Hatalı müdahale yaralıya zarar verirse yasal sorumluluk doğabilir.
  • Sadece yetkinlik çerçevesinde müdahale edilmelidir.
• Yardım Yükümlülüğü:
  • Kazaya şahit olan kişiler durumu yetkililere bildirmelidir.
  • Yardım etmemek Türk Ceza Kanunu’na göre cezai yaptırımlara yol açabilir.
• Müdahale Sınırı:
  • Sadece temel ilk yardım müdahaleleri yapılmalı, tıbbi müdahalelerden kaçınılmalıdır.

Günlük yaşamda yapılabilecek ilk yardım bilgileri

1. Yaralanmalar (Kesikler, Sıyrıklar, Derin Yarası)

Kesik veya Sıyrık :

Yapılacaklar

• İlk olarak, yaralı bölgeyi temiz suyla yıkayın.
• Sıyrıklar için antiseptik bir solüsyon kullanarak temizleyin.
• Yarayı temiz bir bandaj veya gazlı bezle örtün.
• Kanama devam ediyorsa, temiz bir bezle baskı yapın ve kanamanın durmasını bekleyin.

Derin Yara veya Kanama:

Yapılacaklar:

• Kanama durmazsa, temiz bir bezi veya gazlı bezi yaranın üzerine yerleştirip üzerine basınç uygulayın.
• Yara çok büyükse, temiz bir bandaj veya temiz bir bez ile sarın.
• Yarayı sararken, kanamanın yukarıya doğru yönlendirilmesine (kalp hizasında tutmak) dikkat edin.
• Kanama durmazsa, acil yardım çağırın.

2. Yanıklar

1. Derece Yanık (Ciltte kızarıklık ve ağrı):

Yapılacaklar:

• Yanık bölgesini soğuk suyla 10-15 dakika boyunca yıkayın.
• Eğer su mevcut değilse, soğuk, ıslak bir bezle örtün.
• Yanık bölgesine krem veya vazelin sürmeyin.
• Hafif ağrılar için ağrı kesici alabilirsiniz.

2. Derece Yanık (Kabarcık oluşumu):

Yapılacaklar:

• Yanık bölgesini soğuk suyla 10-15 dakika boyunca yıkayın.
• Kabarcıkları patlatmamaya özen gösterin, enfeksiyon riskine yol açabilir.
• Yanık bölgesini temiz bir bandajla sarın ve acil servise başvurun.

3. Derece Yanık (Ciltte derin hasar, beyaz veya kömürleşmiş alanlar):

Yapılacaklar

• Yanık bölgesini soğuk suyla yıkayın, ancak ıslak bir bezle sarın.
• Yanık bölgesine hiçbir şey sürmeyin.
• Kişiyi hemen acil servise yönlendirin.

3. Boğulma

Boğulma Durumu:

Yapılacaklar:

• Eğer kişi suya düşmüşse, onu hızla sudan çıkarın ve sırt üstü yatırın.
• Eğer kişi nefes alamıyorsa ve bilinçsizse, temel yaşam desteği (CPR) başlatılmalıdır:
• 30 kalp masajı (yavaşça göğsün ortasına baskı yaparak) ve ardından 2 defa ağızdan ağıza solunum (eğer eğitim aldıysanız) yapın.
• Eğer kişi bilinci açıksa ve kendisi öksürmeye çalışıyorsa, ona yardımcı olun.
• Boğulma durumu geçtikten sonra bile, kişiyi en yakın sağlık kuruluşuna yönlendirin.

4. Burkulmalar, Çıkıklar ve Kırıklar

Burkulma (Yumuşak Doku Zedelenmesi):

Yapılacaklar:

• Burkulmuş bölgeyi hemen yukarıda tutun (kalp seviyesinden yukarıda).
• Soğuk kompres uygulayın (buz torbası veya soğuk su dolu bir bez).
• Ağrı için ağrı kesici alabilirsiniz.
• 48 saat boyunca bölgeyi dinlendirin.

Çıkık:

Yapılacaklar:

• Çıkık bir eklem varsa, eklemi hareket ettirmemeye özen gösterin.
• Çıkık bölgeyi sabitleyin ve hemen acil servise başvurun.
• Kesinlikle çıkığı yerinden oynatmaya çalışmayın.

Kırık:

Yapılacaklar:

• Kırık bölgeyi hareket ettirmeyin.
• Bacağınızda kırık varsa, mümkünse, kırık bölgeyi bir şeyle sabitleyin (örneğin, tahta bir parça veya gazete ile).
• Kanama varsa, steril bir örtü ile bastırarak kanamayı durdurun.
• Kırık şüphesi varsa, acil yardım çağırın.

5. Bayılma

Bayılma Durumu:

Yapılacaklar:

• Kişiyi güvenli bir pozisyona yatırın (sırt üstü, bacakları biraz yükseltin).
• Bayılma uzun sürüyorsa veya kişi kendine gelmiyorsa, hemen acil servisi arayın.
• Kişi bayıldıktan sonra kendine gelmeye başlarsa, ona bir süre dinlenmesini sağlayın ve çok ani hareket etmemesi gerektiğini anlatın.

6. Zehirlenme

Kimyasal Maddeler veya İlaç Zehirlenmesi:

Yapılacaklar:

• Eğer kişi kimyasal bir madde yuttuysa, derhal zehir danışma hattını arayın (112).
• Zehirli maddeye maruz kaldıysa, bir sağlık kuruluşuna gitmeden önce kişi kusmaması gerektiğini bilmelidir.
• Eğer kişi bilinçsizse, sırt üstü yatırın ve acil servisi arayın.

Gıda Zehirlenmesi:

Yapılacaklar:

• Kusma başlarsa, kişinin başını ileriye doğru eğin.
• İshal veya kusma devam ediyorsa, su kaybını önlemek için sıvı takviyesi yapılması gerekebilir.
• Şiddetli belirtiler (ateş, uzun süreli kusma) varsa, acil yardım alın.

7. Kalp Krizi

Kalp Krizi Belirtileri:

• Göğüs ağrısı, sıkışma, terleme, nefes darlığı.
• Kişi, ağrı veya sıkışmayı göğsünde hissediyor ve nefes almakta zorlanıyorsa, hemen acil servisi arayın.

Yapılacaklar:

• Eğer kişi bilinci açıksa, ona sakinleşmesi ve dinlenmesi gerektiğini söyleyin.
• Eğer kişi bilincini kaybettiyse, CPR uygulamaya başlayın: 30 göğüs kompresyonu, ardından 2 solunum (eğer eğitim aldıysanız).

8. Baş Dönmesi ve Çarpıntı

Baş Dönmesi:

Yapılacaklar:

• Kişiyi bir yere oturtun veya yatmasını sağlayın.
• Baş dönmesinin geçmesi için birkaç dakika dinlenmesini sağlayın.
• Eğer baş dönmesi devam ediyorsa, bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.

9 .Boğaza Yemek Kaçması ve Heimlich Manevras

Yetişkinlerde Heimlich Manevrası:

• Kişiye sakin olmasını söyleyin.
• Arkadan sarılın ve yumruğunuzu göğüs kemiği altına yerleştirin.
• Hızla içeriye ve yukarıya doğru baskı yapın.
• Birkaç kez tekrarlayın (tıkalı cisim çıkana kadar).
• Bayılma durumu: CPR uygulayın

Çocuklarda (1 yaş ve üzeri) Heimlich Manevrası:

• Çocuğu baş aşağı yatırın (baş aşağı, vücut düşük).
• 5 kez sırtına güçlü vurun.
• Eğer cisim çıkmazsa, CPR uygulayın.

10.Epilepsi Krizinde İlk Yardım

Yapılacaklar

• Kişiyi yere yatırın (güvenli bir ortamda)
• Bağlantılı eşyaları uzaklaştırın (kesici, sert cisimler)
• Başını koruyun: Başını sert bir yere çarpmaması için altına yumuşak bir şey koyun (örneğin, kıyafet).
• Ağızda cisim olmamalı: Dişleri arasına herhangi bir şey koymayın.
• Kriz 5 dakikadan uzun sürerse, acil yardım çağırın.
• Krizin bitiminde sakinleşmesini bekleyin. Konuşmasına veya hareket etmesine engel olmayın.

İletişim Bilgileri